Nướu răng là phần mô bao quanh chân răng, xương ổ và cổ răng. Đây là bộ phận không thể thiếu trong miệng giúp ổn định và liên kết các răng với nhau, đồng thời ngăn ngừa các răng khỏi vi khuẩn. 
Nướu răng là phần mô bao quanh chân răng, xương ổ và cổ răng
Nướu là gì? Cấu tạo của nướu răng
Nướu tiếng anh là gì? (lợi hoặc nú răng) có tên tiếng anh là gingiva. Vậy nướu là cái gì? Nướu ở đâu? Nướu là bộ phận nào? Đây là những lớp mô mềm màu hồng nhạt bao phủ và nâng đỡ chân răng, kéo dài từ cổ răng đến đáy hành lang miệng. Nướu răng có cấu tạo gồm 7 phần, cụ thể: Nướu rời (nướu tự do)Đây là phần mô màu hồng bao xung quanh chân răng nhưng không dính vào răng. Nướu rời có chiều rộng khoảng 1mm, giới hạn từ đường viền đỉnh nướu đến rãnh nướu, có viền phủ lên men răng, bờ nướu cách cổ răng 0.5 – 2mm.Nướu dínhNướu dính được giới hạn từ đường rãnh nướu đến phần tiếp giáp giữa nướu và niêm mạc. Bề mặt nướu có chấm nhỏ li ti màu da cam, đặc điểm này dễ quan sát hơn ở người lớn. Ở 1 số người hoặc 1 vài vùng của nướu không xuất hiện các chấm nhỏ.Phần này có nhiều sợi đàn hồi nên nó bám chặt vào xương ổ răng, hỗ trợ cố định răng trong quá trình nhai thức ăn. Chiều cao nướu dính không tăng đều theo tuổi mà phụ thuộc vào các yếu tố như vị trí răng, trạng thái sức khỏe nha chu và cấu trúc xương hàm. Một số trường hợp tụt nướu có thể làm giảm chiều cao nướu dính khi tuổi tăng.Khe nướuKhe nướu là ranh giới giữa răng và phần nướu tự do, đáy khe nướu bao gồm các biểu mô giúp liên kết răng và nướu. Ở trạng thái khỏe mạnh, độ sâu của khe nướu nằm trong khoảng 1 – 3mm. Nướu sừng hóaNướu sừng kéo dài từ bờ viền nướu đến đường nối giữa nướu và niêm mạc miệng, bao gồm cả nướu rời và nướu dính. Chiều cao của nướu sừng hóa dao động từ 1 – 9mm và có xu hướng tăng theo tuổi tác.Nướu sừng hóa ngắn hơn ở răng khểnh, răng nanh và răng cối. Nếu thiếu bộ phận này, môi và má sẽ kéo căng viền nướu khi cử động, từ đó làm tăng nguy cơ tụt nướu. Như vậy, nó đóng vai trò quan trọng để bảo vệ mô mềm bên dưới khỏi tác động của lực nhai và vi khuẩn.Đường tiếp nối nướu – niêm mạcĐường tiếp nối giữa nướu và niêm mạc là một đường cong dạng vỏ sò, phân biệt rõ ràng giữa nướu sừng hóa và niêm mạc xương ổ. Có thể nhận biết như sau:
- Dùng tay Kéo môi hoặc má ra ngoài để lộ niêm mạc xương ổ, thấy màu đỏ sậm và không xuất hiện các chấm nhỏ như bề mặt nướu sừng hóa.
- Sử dụng dung dịch Iodine Schiller để nhuộm màu và xác định rõ mô niêm mạc xương ổ.
Gai nướuGai nướu là phần nướu nằm giữa các chân răng, có nhiệm vụ lấp đầy khoảng trống giữa các răng liền kề. Gai nướu bao gồm hai loại chính: gai nướu ngoài và gai nướu trong, được kết nối với nhau thông qua cấu trúc yên nướu.Lõm nướuLõm nướu là những rãnh chạy dọc trên vùng nướu dính, nằm ở khoảng giữa các răng.
Nướu răng là các mô niêm mạc mềm, màu hồng và có cấu tạo gồm 7 phần
Chức năng của nướu răng
Nướu răng giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ răng và khoang miệng nhờ đảm nhiệm các chức năng sau:
- Nướu liên kết chặt chẽ với niêm mạc miệng, tạo hàng rào ngăn cản vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh xâm nhập có vai trò ngăn ngừa khoang miệng khỏi những tổn thương.
- Hỗ trợ giữ răng vững chắc trên khung hàm, đồng thời tạo sự gắn kết giữa các răng, góp phần duy trì một vòng cung răng hoàn chỉnh.
- Giữ gìn xương hàm và chân răng bằng cách ngăn chặn mảng bám và hạn chế vi khuẩn gây nhiễm trùng phát triển.
Đặc điểm của nướu khỏe
Về màu sắcNướu răng khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt, giống màu san hô. Nếu thấy nướu chuyển sang màu đỏ tươi, đỏ sẫm, trắng hoặc xanh lam, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề như sưng nướu.Nướu đổi màu bởi:
- Viêm nhiễm: Vi khuẩn tích tụ trên răng và nướu gây nhiễm khuẩn khiến nướu sưng đỏ và chảy máu.
- Thuốc lá và ma túy: Các chất độc hại trong thuốc lá và ma túy làm ảnh hưởng đến màu sắc và sức khỏe của nướu, cụ thể:
Đối với thuốc lá: Nicotine là chất gây nghiện chính trong thuốc lá, xâm nhập vào máu và não bộ chỉ trong khoảng 10 giây sau khi hút. Mỗi lần hút thuốc, nicotine khiến tim đập nhanh hơn, các mạch máu co lại làm giảm lượng máu cung cấp đến nướu. Điều này khiến nướu thiếu oxy và chất dinh dưỡng, trở nên yếu và dễ bị nhiễm trùng.Đối với ma túy: Các chất chính có trong ma túy là chất gây ảo giác (LSD, Psilocybin, Mescaline), chất kích thích (Cocaine, Amphetamine, Methamphetamine), chất ức chế (Heroin, Morphine) và 1 số chất khác gây ra những tác hại vô cùng nghiêm trọng đối với sức khỏe, trong đó có nướu. Nó làm giảm lượng nước bọt tiết ra khiến miệng khô. Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc làm sạch răng miệng, trung hòa axit và bảo toàn men răng. Khi thiếu nước bọt, vi khuẩn dễ dàng sinh sôi, gây sưng đỏ nướu. Viêm nhiễm kéo dài do thuốc lá và ma túy gây ra sẽ làm thay đổi màu sắc của nướu. Ngoài ra, nướu sẽ bị sưng và có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như nha chu, tiêu xương ổ răng và thậm chí mất răng.
- Cơ địa mỗi người: Màu sắc nướu cũng phụ thuộc vào đặc điểm tự nhiên của mỗi người như màu da, độ dày của nướu, lượng máu lưu thông,...
- Các bệnh lý và thuốc: Một số bệnh lý (nha chu, sưng nướu, u nướu, nhiễm nấm ở nướu,...) hoặc tác dụng phụ của những loại thuốc (thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai, thuốc điều trị cao huyết áp) có thể gây ra những thay đổi về màu sắc nướu.
Về hình dángNướu chắc khỏe có hình cong hoặc dạng vỏ sò, ôm sát từng răng và vừa khít với các khoảng trống giữa chúng. Phần tiếp giáp giữa rìa nướu tự do và bề mặt răng thu hẹp lại, tạo thành mép mỏng như "cạnh dao". Khi đánh răng hoặc kiểm tra nha chu, nướu khỏe mạnh không bị xuất huyết hay có cảm giác đau.
Nướu chắc khỏe có hình cong hoặc dạng vỏ sò, ôm sát từng răng và vừa khít với các khoảng trống giữa chúng
Các bệnh lý về nướu lợi thường gặp
Những bệnh lý thường gặp về nướu lợi và các dấu hiệu nhận biết của chúng gồm:Viêm nướuĐây là giai đoạn đầu của bệnh nha chu, hình thành do sự tích tụ của cao răng và vi khuẩn trên bề mặt răng. Một số biểu hiện thường gặp của bệnh gồm:
- Nướu chuyển màu tím đậm hoặc đỏ tím.
- Sưng nướu.
- Dễ chảy máu khi đánh răng, trường hợp nướu bị nhiễm trùng nặng có thể thấy máu tự chảy mà chưa cần tác động.
Viêm nha chuLà tình trạng nhiễm trùng nướu nghiêm trọng, gây tổn thương mô mềm và xương nâng đỡ răng. Nếu không được điều trị, có thể làm thay đổi cấu trúc xương ổ răng, gây tiêu xương và mất răng. Các triệu chứng thường gặp:
- Nướu sưng, mềm, có màu đỏ tươi, đỏ đậm hoặc tím sẫm.
- Dễ xuất huyết khi sử dụng tăm xỉa hoặc đánh răng.
- Răng lung lay, đau khi nhai
- Hình thành khoảng trống tam giác đen giữa các răng.
- Tụt nướu.
- Các túi chứa mủ quanh cổ răng hoặc giữa răng và nướu.
- Vôi răng trở nên dày đặc, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển mạnh khiến bệnh nhân bị hôi miệng kéo dài.
Chảy máu chân răngĐây là tình trạng xuất phát từ tổn thương ở lợi, là dấu hiệu cảnh báo có nguy cơ bị nha chu hoặc mất răng. Nếu tình trạng kéo dài, khả năng phục hồi của mô răng sẽ giảm, đồng thời quá trình điều trị sẽ trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi nhiều thời gian và chi phí.Cách chăm sóc răng nướu
Những cách cơ bản để mỗi người giữ gìn nướu và răng miệng luôn khỏe mạnh, đó là:Vệ sinh
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm giúp kiểm soát vôi răng và giảm tích tụ vi khuẩn trong khoang miệng.
- Sử dụng thêm chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám vi khuẩn và mảnh vụn thức ăn, giảm nguy cơ sâu răng và hôi miệng. Khi sử dụng, hãy nhẹ nhàng luồn chỉ giữa các kẽ răng, di chuyển theo hình chữ C quanh răng và dưới nướu để tăng hiệu quả làm sạch.
- Với những người có nướu nhạy cảm có thể dùng tăm nước nhằm làm sạch và ít gây tổn thương cho răng.
Ăn uống lành mạnhBổ sung nhiều trái cây, rau củ, các loại đậu, cá,... mang lại lợi ích cho sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và giảm viêm như:
- Trái cây: Cam, quýt, bưởi, dâu tây, mâm xôi, việt quất, chuối, táo,...
- Rau củ: Cải xoăn, rau bina, bông cải xanh, cà rốt, khoai lang, cà chua,...
- Các loại đậu: Đậu lăng, đậu đen, đậu xanh,...
- Cá và hải sản: Cá hồi, cá mòi, cá thu, hàu, sò,...
Theo nghiên cứu công bố trong Journal of Clinical Periodontology vào năm 2017, chế độ ăn giàu axit béo không bão hòa đa (PUFA) có trong cá hồi và các loại hạt có thể ngăn ngừa các bệnh về nha chu, nướu răng.Kiểm tra định kỳ tại nha khoaĐể chăm sóc nướu răng nói riêng và chăm sóc sức khỏe răng miệng nói chung, nên đến nha khám khám định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.Để tránh trường hợp không mong muốn xảy ra, bạn có thể tìm đến những nha khoa uy tín để thăm khám khi có dấu hiệu chảy máu chân răng hoặc tổn thương nướu. Tuy nhiên, cần tìm hiểu kỹ các phòng khám thông qua nền tảng review nha khoa như NhaKhoaHub.Hạn chế hút thuốc Theo Journals of Clinical Periodontolog, người hút thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc các bệnh răng miệng cao gấp 3 lần so với người không hút. Đặc biệt, những người hút hơn một gói rưỡi thuốc lá mỗi ngày có nguy cơ mắc các bệnh về răng miệng cao gấp 6 lần. Do đó, không nên hút thuốc, kể cả thuốc lá điện tử hay thuốc lá truyền thống.Xịt vệ sinh miệngCác loại xịt vệ sinh miệng có chứa các thành phần kháng khuẩn như chlorhexidine, cetylpyridinium chloride hoặc tinh dầu bạc hà, tràm trà. Sản phẩm hỗ trợ khử mùi, giảm vi khuẩn trong khoang miệng và bảo đảm nướu khỏi vi khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên, bạn nên dùng chúng theo chỉ định và không lạm dụng để tránh các tác dụng phụ. Một số sản phẩm xịt vệ sinh miệng phổ biến cho bạn tham khảo là: Xịt miệng HMU Hamed, xịt miệng Oral Spray, bình xịt PERIO-AID Intensive Care,...Nướu răng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe răng miệng. Thực hiện vệ sinh răng miệng thường xuyên để giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nha khoa và duy trì hàm răng đẹp và chắc khỏe. Mọi nhu cầu tìm nha khoa uy tín gần nhà hoặc thông tin chi tiết về nha khoa, độc giả vui lòng liên hệ để được tư vấn miễn phí qua:Hotline: 0976 654 560
Email: [email protected]
Địa chỉ: Số 104, ngõ 54 Lê Quang Đạo, Phú Đô, Nam Từ Liêm, Hà Nội
